Bitka na Tuđemilu ili Barska bitka, vođena 7. oktobra 1042. godine između dukljanske vojske Stefana Vojislava (sinovca Svetog Vladimira) i vizantijske vojske, kojom je komandovao drački strateg Kursilije, pomognut vojskama podvlašćenih vazala (raškog župana, bosanskog bana i zahumskog kneza), spada među najznačajnije i najsudbonosnije istorijske događaje u ukupnoj crnogorskoj prošlosti. U toj bici dukljanska vojska je nanijela težak poraz vizantijskoj vojsci i njenim saveznicima.
Ta zadivljujuća bitka je učvrstila temelje države Dukljanskih Slovena, čije je sazdanje započelo pod arhontom Petrom (u k vijeku) i knezom Vladimirom (990-1016), koji je četri godine nakon smrti kanonizovan za svetitelja, za vrijeme ohridskog arhiepiskopa Jovana (1018-1037 ). Po rimokatoličkom obredu on je beatus a ne sanctus.
U temeljima dukljanske državnosti, koje po ontološko-istorijskoj vertikali: Duklja – Zeta – Crna Gora, baštini i današnja nezavisna i međunarodno priznata država, nalaze se pored glave sa svetačkim oreolom i njegove mošti, njegov milenijumski kult i najstarija crnogorska relikvija – Krst Svetog Vladimira Dukljanskog koji su, do skoro, uz procesiju, svake godine na vrh Rumije iznosile sve tri konfesije, pravoslavci, rimokatolici i muslimani, slaveći ga kao sveca, što nas vraća na početak istorije kad ni narod ni crkva nijesu bili podijeljeni.
Začetak nezavisnosti
Bitkom na Tuđemilu, blizu Bara, započeta je, u stvari, istorija crnogorske državne nezavisnosti. U istoriji crnogorskog ratovanja bilo je mnogo slavnih bojeva i velikih bitaka, tragičnih poraza, sjajnih i veličanstvenih pobjeda ali ovoj prvonačalnoj pripada posebno mjesto. Ona se slavi i kao Dan vojske Crne Gore. Po svemu, ona je početak crnogorskog ontološko-istorijskog postojanja i opstajanja.
Tuđemilska bitka se odigrala na početku vladavine vizantijskog cara Konstantina IKS Monomaha (1042-1055), koji je bio odlučan da savlada arhonta (kneza) Vojislava ali su njegove trupe bile dva puta potučene. U tom drugom pohodu, čiji je ishod odlučen na Tuđemilu, vizantijske snage su bile neuporedivo premoćnije u odnosu na one s kojima je raspolagao knez Vojislav. Na Duklju je s juga, od Skadra, napao upravnik dračke oblasti Kursilije, dok su vizantijski vazali raški i zahumski, udarili sa sjeverozapada iz pravca Trebinja, a predvodio ih je humski knez Ljutovid.
Plan vizantijskog vojskovođe je bio da sa svih strana jednovremeno napadne kneza Vojislava i njegovu vojsku i da u jedan mah pokori Duklju. Međutim, iskusni dukljanski knez se pokazao i kao izvanredan strateg. Zadivljujuće se poslužio ratnim lukavstvom tako da je na Tuđemilu, kod Bara, porazio vizantijsku vojsku koju je predvodio Kursilije, a zatim je potukao njegove saveznike iz okruženja. Vizantijsko i savezničko opkoljavanje njegove vojske nije uspjelo.
Knez Vojislav je za napad odredio ponoć. Bitka se, u stvari, odigrala od ponoći do jutra 7. oktobra. Napad kneza Vojislava je sasvim uspio. Nekako tačno prema njegovim predviđanjima odigrala se ta za crnogorsku istoriju prelomna bitka. Zatim se Vojislav okrenuo da dočeka i porazi vizantijske saveznike. Dukljani su pored veličanstvene pobjede osvojili i ogroman plijen. Stekli su slobodu i državnu nezavisnost. Duklja je prva priznata država među južnoslovenskim zemljama pod vizantijskom vlašću.Kraljevina Duklja je 140 godina starija od kraljevine Raske.
